Tổng thống Mỹ Joe Biden kêu gọi người dân Mỹ biết ơn đối với các cựu chiến binh Chiến tranh Việt Nam và tiếc thương những người đã mất hoặc chưa được tìm thấy trong một tuyên ngôn kỷ niệm 50 năm Chiến tranh Việt Nam. Bản tuyên ngôn được Nhà Trắng đưa ra hôm 28/3 nhân kỷ niệm Ngày Cựu chiến binh Việt Nam, trong đó Tổng thống Biden “thay mặt Tổ quốc vinh danh tất cả những người đã anh dũng phục vụ trong Chiến tranh Việt Nam và những người đã hy sinh.”

Ngày Quốc lễ giành cho cựu chiến binh trong Chiến tranh Việt Nam được kỷ niệm vào 29/3 hàng năm kể từ năm 2017. Khi đó, Tổng thống Donald Trump, khi mới lên nhậm chức, đã ký ban hành Đạo luật Công nhận Cựu chiến binh Việt Nam.

Kể từ năm 2012, Mỹ đã phát động kỷ niệm 50 năm Chiến tranh Việt Nam trong vòng 13 năm “để đảm bảo rằng mọi cựu chiến binh, gia đình, người chăm sóc và những người sống sót bị ảnh hưởng bởi những khó khăn trong thời gian chiến tranh ở Việt Nam cảm thấy lòng biết ơn của Tổ quốc đối với sự hy sinh của họ,” theo tuyên ngôn của Tổng thống Biden.

Hơn 58.000 binh lính Mỹ đã bỏ mạng trong Chiến tranh Việt Nam, cuộc chiến kéo dài gần 20 năm với sự can dự trực tiếp của Mỹ tại Việt Nam chấm dứt vào năm 1973. Tên của những người tử trận tại Việt Nam được khắc trên bức tường tại Đài tưởng niệm Chiến tranh Việt Nam ở thủ đô Washington của Mỹ.

“Chúng tôi cam kết không bao giờ quên sự hy sinh vĩnh viễn của những người thân yêu của các bạn và những gì các bạn đã hy sinh cho Tổ quốc,” người đứng đầu Nhà Trắng nói.

Vào ngày Cựu chiến binh Việt Nam năm ngoái, Tổng thống Biden cùng phu nhân đã tới đặt vòng hoa tại Đài tưởng niệm Chiến tanh Việt Nam, chỉ hai tháng sau khi nhậm chức. Ngày 29/3 được chọn là ngày Cựu Chiến binh Việt Nam vì ghi dấu người lính Mỹ cuối cùng rời khỏi vùng chiến sự năm 1973.

Có khoảng 9 triệu quân nhân phục vụ trong quân đội Mỹ ở Việt Nam trong thời gian chiến tranh, trong đó khoảng 6 triệu cựu binh Chiến tranh Việt Nam vẫn đang còn sống.

Khoảng hơn 1.500 lính Mỹ còn mất tích và chưa được tìm thấy thi thể trong Chiến tranh Việt Nam, trong đó khoảng hơn 1.200 người ở Việt Nam và phần còn lại ở Campuchia và Lào, theo số liệu thống kê của Cơ quan Kiểm đếm Tù binh Chiến tranh và Mất tích trong Chiến tranh (DPAA).

Tổng thống Biden cam kết sẽ không bao giờ ngừng các nỗ lực để đưa những quân nhân Mỹ còn mất tích “về nhà.”

Trong khi đó, khoảng 2 triệu dân thường và hơn 1 triệu quân Bắc Việt thiệt mạng trong cuộc chiến tranh này.

Khắc phục hậu quả chiến tranh là phần quan trọng trong nỗ lực hòa giải mối quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ. Chính phủ Mỹ đã chi hàng trục triệu đô la để giúp Việt Nam tẩy độc các khu vực nhiễm dioxin, rà phá bom mìn còn sót và giúp đỡ nạn nhân chất độc Da cam. Gần đây, Mỹ còn bắt đầu giúp Việt Nam tìm kiếm và xác định danh tính những bộ đội bị mất tích trong chiến tranh.

Chính phủ Mỹ bắt đầu tưởng niệm 50 năm Chiến tranh Việt Nam vào ngày Chiến sỹ Trận vong, 28/5/2012, cho đến ngày Cựu chiến binh, 11/11/2025.

VOA