1. Trong một trại tù cải tạo nọ, tên cán bộ răng đen mã tấu đang thao thao lên lớp:

      - Nịch sử lước ta toàn nà anh hùng. Bắt đầu nà vua Nạc Nong Quân nấy bà Triệu Ẩu đẻ ra một bọc trứng…

      Cả hội trường cười ồ. Mất hứng, hắn quắc mắt, hỏi:

- Tại sao  các anh cười?

      Một sĩ quan “ngụy” đứng lên, lịch sự trả lời thay cho tất cả:

      - Thưa cán bộ, Lạc Long Quân lấy bà Âu Cơ, chứ không phải bà Triệu Ẩu.

      Hắn khó chịu, im lặng vài giây, và quay sang hỏi tên cán bộ phụ tá, rồi dõng dạc nói:

      - Nạc Nong Quân nà vua, ông ấy muốn nấy gái lào mà chả được. Bà Âu Cơ hay bà Triệu Ẩu cũng đều nà gái tốt cả.

2. Sau 30/4/1975, tôi gặp một người bạn, tên T., cựu giáo sư Triết bị động viên cùng khóa Thủ Đức, và hỏi có nên đi trình diện cải tạo không. Anh ta hồ hởi ra mặt:

      - Nên lắm chứ! Không sao đâu. Họ là Cộng sản nhưng là Việt Nam.

      Hai năm sau, tình cờ gặp lại nhau trên một con đường rừng tại Hoàng Liên Sơn, vai đứa nào cũng oằn xuống vì bó nứa to tổ bố. T. lắc đầu, miệng cười méo xệch, rồi bỏ nhỏ vào tai tôi:

- Tao xin cải chính một điều.

-  ?

- Chúng nó là Việt Nam nhưng là Cộng sản.

3. Cũng trong hội trường của một trại tù cải tạo khác, một tên răng đen mã tấu nọ lên giọng:

      - Các anh biết không, đất nước ta giàu có cực kỳ, tiền rừng bạc bể. Nhiều nơi trên miền Bắc Xã Hội Chủ Nghĩa của ta, chỉ cần cắm ống nứa xuống đất là dầu hỏa phụt lên, thế là ta cứ việc mang thùng ra hứng đem về tha hồ đốt.

      Cả lớp im lặng. Hắn hứng chí tiếp:

       - Ngoài mỏ dầu, miền Bắc còn có đủ các loại mỏ khác như mỏ than, mỏ vàng, mỏ xăng, mỏ nhớt...

Mọi người cười ồ. Một anh tù già, ưa xỏ xiên, giơ tay xin hỏi:

     - Thưa cán bộ, có một thứ mỏ mà không biết miền Bắc có không, nhưng miền Nam nghèo đói của chúng tôi chắc chắn không thấy, đó là mỏ lết.

      Hắn bỉu môi:

      - Anh nói gì, mỏ lết hả? Cái gì chứ mỏ lết thì miền Bắc thì thiếu giống gì. Đảng và nhà nước đang có kế hoạch đào, khai thác đấy.

4. Tôi là bạn cũ của một đại đức trụ trì một ngôi chùa lớn tại Portland. Anh nguyên là trung úy trường Đại Học CTCT, có vợ con, tù cải tạo sáu năm. Qua Mỹ theo diện HO, anh học đậu bằng Đông y Sĩ, rồi xuất gia, tu chùa. Trong bữa cơm chay anh mời mới đây, chúng tôi bàn đủ thứ chuyện, và cuối cùng đến đề tài "unavoidable" ("không tránh được"). Ấy là chống Cộng và thân Cộng.   

     Anh bảo:

     - Tôi chống Cộng, nhưng tôi chống việc đi biểu tình...

     Tôi ôn tồn đáp:

     - Tại các nước dân chủ, biểu tình là một cách bày tỏ ý kiến, và trong bối cảnh chính trị của các cộng đồng VN hải ngoại, biểu tình cũng là một hình thức chống Cộng.

    Anh nói:

    - Tại sao không về Việt Nam mà chống? Ở đây, chỉ chống Cộng bằng mồm...

     Tôi bắt đầu thấy nực:

     - Ở đây, không chống Cộng bằng mồm, thì chống bằng cái gì? Vô lẽ chống bằng gậy? Về VN chưa kịp mở mồm ra là chúng nó đã lùa vào rọ hết thì chống thế nào được? Chúng nó có sợ ai đâu. Đến ông phụ tá ngoại giao Mỹ mà chúng nó còn đánh cho nhừ đòn, sá chi Việt Kiều. Tôi vẫn phục và trọng những người chống Cộng trong cái thế phải chống bằng mồm hơn những kẻ ngậm miệng ăn tiền, hoặc ngược lại, mở mồm ra là nhả mùi thân Cộng. Thay vì khuyên những người chống Cộng, anh nên bảo những kẻ thân Cộng hãy về Việt Nam hợp tác xây dựng đất nước đi, quyên tiền làm từ thiện đi, tố cáo tham nhũng đi, dẹp bớt đĩ điếm đi, làm cho người nghèo giàu lên đi, đúng với lý thuyết của ông tổ Karl Marx, chứ ngồi ở đây chỉ phá thối Cộng đồng... Vả lại, nhờ những người chống Cộng bằng mồm, chống Cộng tới chiều, như chúng tôi, mà VC chưa làm gì được tại hải ngoại, chỉ dụ khị được vài thằng Việt kiều ngu muội, háo danh, lú lẫn, mà chúng nó vẫn chưa nắm được một cộng đồng tỵ nạn nào, dù đã chi tiêu hàng triệu đô cho Nghị quyết 36... VC là người cũng phải biết sợ chứ!

     Anh bỗng đột ngột đổi đề tài:

    - Vatican và Giáo Hoàng đã bắt tay với Việt Cộng rồi, anh là Công giáo nghĩ sao?

    - Tôi chả nghĩ sao cả. Các nước trên thế giới đều bắt tay với VC, kể cả Mỹ. Vatican cũng là một nước, không có gì lạ. Tôi là Công giáo, tôi chỉ tuân phục Giáo Hoàng về tín lý và kỷ luật của giáo hội, như cấm phá thai, cấm giết người, cấm ngoại tình, cấm thờ quỷ dữ Satan, v.v... Nhưng về việc chống Việt Cộng, không ai trên đời này có thể cấm đoán tôi, kể cả gí súng vào mang tai, huống chi những lời tuyên bố chỉ có tính cách ngoại giao của Giáo Hoàng, quốc trưởng Vatican.

5. Trong bữa họp mặt tại tệ xá, bạn bè ăn uống và đến giai đoạn bàn về chuyện những kẻ tự nhận là mình trung lập trong chiến trận Quốc-Cộng hiện nay, hạng người nửa nạc nửa mỡ, ba rọi, ba phải. Rượu vào lời ra.

     Một anh tuyên bố:

     - Tôi đứng ở ngả ba đường.

     Người thứ hai lên tiếng:

    - Còn tôi là con người đứng giữa.

     Một anh khác, người nổi tiếng chống Cộng tới cùng trong Cộng đồng, trả lời:

    - Đứng ở ngả ba đường thì xe nào chạy tới cũng đụng mà ngủm củ tỏi. Còn trong thân thể người ta, tôi là bác sĩ nên tôi biết chỉ có một con đứng giữa thôi, và con đó không phải là con người.    

NKQ