Mùa thu hiền dịu và thân thương lại trở về với muôn loài cỏ cây vạn vật, mùa thu hắt hiu gợi cho hồn thi nhân nguồn cảm hứng dạt dào bởi những chiếc lá úa vàng rơi, mặt nước hồ thu trong veo, yên bình dễ phản chiếu một bầu trời ảm đạm. Nhưng đối với người con Phật thì mùa thu là mùa Vu Lan, là mùa báo hiếu.

Kính lạy mẹ, 

Nhìn khói hương trầm quyện tỏa giữa ngôi bảo điệntrang nghiêm, lòng chúng conthành kínhhướng về mẹ, ngườiyêu thương nhất khôngthể thiếu của đời con.Mẹ ơi! Tiếng gọi mà từ khi bập bẹ cho đến lúc trưởng thành con vẫn chưa biết hết, hiểu hết ý nghĩa. Mẹ là sự sống, là tình yêu, là bùi, là ngọt, là thơm, là ngon, là vốn liếng yêu thương cho cuộc đời. Đúng như vậy, Mẹ là tất cả những gì thiêng liêng nhất và cao quý nhất của đời con:

Mẹ là cả một trời thương 
Mẹ là cả một thiên đường trần gian 
Tiếng ru mẹ ấm vô vàn 
Nuôi con trong tiếng tơ đàn văn chương.

Khi con khát, dòng sữa mẹ ngọt ngào thấm vào lòng con như vị ngọt ngào của nướccam lồ. Khi con biết ăn, mẹ là người đầu tiên mớm cho con từng miếng cháo, muỗng cơm, mẹ ấp yêu nâng niu, chiều chuộng. Tất cả những gì ngon nhất, vui nhất vàtốt đẹpnhất mẹ đều dành cho con:

Mẹ cho con tất cả 
Hết quãng đời tuổi xanh 
Cả thương yêu dịu ngọt 
Rộng hơn biển trời thanh
Mẹ là gió mát tinh anh 
Là cây tiên dịu, là cành thùy dương 
Mẹ là hoa, mẹ là hương 
Mẹ là nguồn cội tình thương nhiệm mầu...
Mẹ đã ru cho con ngủ bằng tiếng hát dịu hiền êm ả:
Gió mùa thu mẹ ru con ngủ, 
Năm canh chầy mẹ thức đủ vừa năm.

Tất cả mẹ đều dành cho con, bên ướt mẹ nằm, bên ráo con lăn. Mẹ đã trằn trọn năm canh dài cũng vì sựấm no, lớn khôn vàhạnh phúccho đời con. Bầu trời trong mắt con ngày một trong xanh hơn với nhữngước vọngđời, là khi tóc mẹ ngày thêm một sợi bạc:

Ôi! Chiếc lưng của mẹ 
Đã còm bởi thương đau 
Ôi! Cuộc đời của mẹ 
Trăm năm nối chuyện sầu.

Vì con, niềmlo âucủa mẹtrở thành hiển nhiênnhư mặt đất truyền sức sống cho cỏ câyvạn vật. Mẹ chưa đủ sống trăm năm nhưng đã cho con đầy đủtình thươngvàhạnh phúc,sung sướngbiết bao:

Một đời vốn liếng mẹ trao 
Mẹ cho tất cả mẹ nào giữ riêng 
Mẹ hiền như một bà tiên 
Mẹ theo con suốt hành trình con đi.

Mẹ! Mẹ là nguồn thắp sáng cho đời con bằng máu và con tim của chính mẹ, mẹ là bóng mát trên cao, là ánh sáng trăng sao, là ánh đuốc trong đêm khi lạc lối. Nếu đời một bể khổ mênh mông, với muôn ngàn đợt sóng dồn dập, thì mẹ là chiếc bè đưa con đến bến bờ hạnh phúc. Còn mẹ là còn tất cả, mất mẹ là mất hết tất cả. Mẹ! Mẹ vất vả mà chẳng nề gian khổ, mẹ trăm tuổi còn thương con tám mươi. Hình ảnh người mẹ hiền tần tảo một nắng hai sương lam lũ. Mẹ đã đánh đổi một thời son sắc, tươi vui chỉ vì tương lai của con.

Vì con sức khỏe hao mòn, 
Vì con mẹ chẳng phấn son bao giờ.
Mẹ mong mỏi cho con khôn lớn, lập nên sự nghiệp với đời, trở thành người hữu ích cho xã hội:
Đành cực nhọc vẫn nuôi con dại, 
Gạt ưu tư dầu dãi thu đông, 
Nắng xe nám má xuân hồng, 
Gót son tố nữ bùn phong kín rồi.
Ôi! Bút mực ngôn từ nào có thể diễn tả được công ơn bao la trời biển của mẹ:
Ngôn ngữ trần gian khờ dại quá, 
Đựng sao đầy hai tiếng: Mẹ ơi!

Mẹ! Làm sao có thể hình dung được tình mẹ thiêng liêng, làm sao tính kể hết được công ơn sinh thành dưỡng dục. Tình thương của mẹ mênh mông như trời biển, mát ngọt như nguồn suối vi diệu. Tình thương và công ơn của mẹ đã thấm vào lòng, từ khi mới cất tiếng khóc chào đời và con chỉ nhận biết khi ý thức được bổn phận làm người.

Ờ nhỉ! Sao có những người không giữ tròn hiếu hạnh. Trong khế kinh Phật từng dạy rằng: Không có cha mẹ ta, thì sẽ không có hình hài của ta. Cha mẹ đã tạo cho ta cái thân thể này:

Có ông bà mới có ta 
Ông bà là gốc, mẹ cha là cành 
Thân ta như thể lá xanh 
Nhờ gốc vun bón, nhờ cành chở che.

Trong đời, cũng có lúc nào đó, con đã làm buồn lòng mẹ. Giờ đây, chúng con mới biết, trên đôi vai gầy guộc của mẹ,trĩu nặngnỗi nhọc nhằn và lo toan trong cuộc sống, lòng mẹ lạibuồn phiềnvì con trái nghịch. Con có biết đâuthời gian, nỗi nhọc nhằn vàphiền muộnấy đã, đang và sẽ cướp mất kho tàngquý báucủa đời con. Người mẹ hiềnyêu dấucủa chúng con, buồn thay đến một ngày nào đótrong đời:

Nhìn vào đêm tối mông lung, 
Khát khao tìm lại hình dung mẹ hiền, 
Một trời thương nhớ xây thành, 
Mây buồn tóc rối giữa vành tang thương 
Cánh chim bàng bạc kêu sương, 
Đóa hồng rủ cánh lòng vương vấn sầu.

Mẹ! Giờ đây con muốn trở về bên mẹ, để nhìn sâu vào mắt mẹ, con sẽ nhìn thật lâu, thật kỹ, để trông thấy mẹ, để biết rằng mẹ đang sống và đang ngồi bên con, con sẽ hôn lên gò má nhăn nheo của mẹ, áp mặt vào đôi bàn tay gầy guộc của mẹ đã hằng dệt yêu thương, để tỏ lòng tri ân và nhận sự trìu mến ân cần, chở che của mẹ. Mẹ và con sung sướng, sẽ được sống trong ý thức tình thương bất diệt. 

Nếu nghĩa mẹ ví như dòng suối dịu mát, ngọt ngào, thì công cha cao lớn hơn, bền chắc vĩnh cữu hơn như trái núi Thái Sơn, lời ca dao ví von cũng là lời tự tình của người con đối với cha mẹ ngày xưa và mãi mãi cho đến ngàn sau:

Công cha như núi Thái Sơn 
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra 
Một lòng thờ Mẹ kính Cha, 
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.

Ngày nay chúng ta có được duyên lành gần gũi với Phật pháp, gương hiếu hạnh của ngài Mục Kiền Liên đã soi tỏ lời vàng của chư Phật, con sẽ nguyện giữ mãi trong lòng, “sinh ra thời không có Phật, thờ kính Cha Mẹ là thờ kính Phật vậy".

Công ơn cha mẹ tựa biển trời 
Làm sao báo hiếu hỡi người ơi? 
Nếu chưa báo hiếu đừng bất hiếu 
Bất hiếu làm ta khổ muôn đời.

Cha Mẹơi, dòng cảm niệm sẽ trôi theothời gian, nhưngý thứchiếu hạnh sẽ cònmãi mãivới lòng người, mai này con có lớn khôn, rời khỏi vòng tay của người mẹ hiền, thìmãi mãivẫn là bóng cây che mát cho đời con.Sung sướngbiết bao khichúng taxếp lại mốilo âutoan tính, để lại thú vui củacuộc đời,quay vềbên mẹ, sống với mẹ để nghe nói những lờiyêu thươngdịu ngọt, được bàn tay mẹvỗ về,trìu mến, consung sướnggục đầu vào lòng mẹ, để tìm lại hơi ấm củangày xưa, để được thấy mìnhtrở thànhtrẻ thơ bé bỏng bên mẹ.

Cha Mẹ ơi! Đây là tấm lòng của chúng con, đóa hoa hồng tươi thắm và món quà hiếu hạnh, chúng con thành kính dâng lên Cha Mẹ, bằng tất cả những con tim và bằng tất cả những tấm lòng của chúng con nhân mùa Vu Lan báo hiếu.

Thích Tánh Tuệ